Claudia Jong

Het is oudjaarsdag, 2023 is bijna op. Het jaar is omgevlogen! Over een paar uur is het 2024, een leeg vel papier.

Er waren het afgelopen jaar bekende wegen en nieuwe stappen. Een persoonlijk verslagje van mijn jaar, vooral rond het schrijversleven:

Bekend en vertrouwd waren de schoolbezoeken die ik deed namens De Schoolschrijver en De Schrijverscentrale. Het blijft mooi om kinderen en leraren te ontmoeten en te inspireren.

Bekend terrein was mijn parttime baan als docent Frans op een middelbare school. Mooi werk, dat ik vaak met plezier deed en soms met moeite (vooral vanwege de mobieltjes in de klas).
Daarbij hoorde de voor mij bekende terugkerende twijfel of ik lesgeven en schrijven wel kan (en wil) combineren. Het lukt andere schrijvers ook, waarom vind ik het zo moeilijk? Dat soort vragen…
Tot Het Lot er schoon genoeg van kreeg en voor mij besliste: het tijdelijke contract werd niet verlengd. Mijn eigen beslissing was om niet opnieuw te solliciteren als docent Frans, en me de komende tijd (jaren?) te focussen op schrijven.
Dat is wat ik sinds de zomer heb gedaan, en het voelt als een nieuw begin…
Ik besef nu pas hoeveel energie het me heeft gekost om al die jaren het lesgeven en schrijven te combineren, en in allebei goed te willen zijn. Waardoor ik vaak hálf was.

Gelukkig waren er mooie, nieuwe stappen in mijn (best rare en hobbelige) carrière als schrijver:
– In juni verscheen mijn eerste boek bij uitgeverij Querido: Wonderpaard (in de serie Tijgerlezen).
– Ik schreef een kort verhaal voor een bundel van Querido in de serie Tijgerlezen (Tijgers lezen, verschijnt in mei 2024)
– Er verscheen een eerste vertaling van één van mijn boeken, en dan ook nog in het Frans: Le vent et nous, bij Alice Jeunesse. De prachtige vertaling is van Emmanuèle Sandron.
– Ik maakte een prentenboek bij uitgeverij De Eenhoorn: Als ik er ben (verschijnt in februari 2024). Dit is op zich niet nieuw, maar het is het eerste prentenboek dat ik maak zonder Kristof Devos. Dat was even wennen, en toch ook wel een stap. Het betekende dat ik mijn eigen draai vond bij De Eenhoorn, en niet meer ‘meeliftte’ met Kristof.

Ik had dit jaar het grote geluk om samen te werken met twee geweldige Vlaamse illustratrices: Ruth De Jaeger (voor Wonderpaard) en Lies Schroeyen (voor Als ik er ben). Met deze talentvolle en inspirerende vrouwen ga ik nog vaker samenwerken, en daar verheug ik me op!

Een andere nieuwe stap was dat ik eindelijk een stilteretraite heb gedaan, in de zomer. Dat wilde ik al heel lang een keer proberen, en dit was het goede moment. Ik leverde mijn telefoon in en gaf me over aan vijf dagen stil zijn, te midden van een groep mensen. Niet lezen, geen muziek luisteren, in stilte eten. Gierend lachen (en huilen) tijdens lachmeditaties. Allerlei opdrachten en meditatie-oefeningen doen, heel intensief en heel mooi. Door de gangen lopen zonder elkaar te hoeven groeten. In stilte wandelen, als eendjes achter elkaar, zonder andere wandelaars te groeten (en daar dan samen om lachen, als kinderen die een geheim delen). Van tevoren was ik het bangst voor ‘niet lezen’, maar dat bleek ik prima te kunnen en het leverde me ook inzichten op. Mocht jij – lezer – ook twijfelen over een stilteretraite… doen! Ik vond het heel bijzonder. En ik denk dat ik het vaker ga doen. De stilte is helend en verslavend.

Hierboven schreef ik dat ik door schrijven en lesgeven te combineren voor mijn gevoel vaak maar hálf was. Dat kwam ik ook tegen tijdens de stilteretraite. Bij één van de oefeningen mochten we op een leeg vel papier deze woorden schrijven: volledig zijn. We mochten een tijdje naar die woorden kijken en opschrijven wat ze (al of niet) voor ons betekenden. Met lichte tegenzin begon ik eraan, ik vond het een tikkeltje zweverig en die woorden zo gezwollen. Maar toen ik wat langer naar die woorden keek, bleken ze me toch iets te willen vertellen. Daarna mochten we het blad op de grond leggen en met onze voeten op het blad gaan staan, bovenop die woorden. Potsierlijk, ergens. En tegelijk heel bijzonder! Probeer het maar eens… schrijf de woorden op, kijk ernaar en schrijf associaties op, en stap er vervolgens bovenop.

Volledig zijn. Dat wens ik mezelf toe. En jullie ook, lieve lezers.

Gelukkig nieuwjaar!

2022 is bijna afgelopen.
Een jaar dat begon toen we nog in lockdown zaten.
Langzaam werd het losser en gingen we vaker naar buiten.
Nu lijken de mondkapjes alweer ver weg, terwijl dat natuurlijk niet zo is… 
Het was ook het jaar waarin ik 50 werd en mijn dierbare stiefvader verloor…
Het jaar waarin ik opnieuw terugkeerde in het onderwijs…
Het jaar waarin een grote droom uitkwam…

Ik merk dat ik geen zin heb om helder op een rij te zetten wat er allemaal is gebeurd in mijn leven het afgelopen jaar. Misschien komt dat door de oorlog in Oekraïne… door de harde knallen buiten… door het overzicht op tv met alle beroemde en minder beroemde mensen die dit jaar zijn overleden… en meteen daarna een interview met een jonge sportvrouw die goud won, stralend van kracht en levenslust.
Alles is belangrijk en onbelangrijk. Licht en donker. Donker en licht.

Gisteren zag ik 8: Metamorphosis, een voorstelling van Nicole Beutler Projects. 
Met dansers die een bezwerend lied van Henry Purcell zongen, hun kopstemmen breekbaar en krachtig tegelijk. Met keiharde muziek die je voelde dreunen in je buik.
Met zangers die dansten. Mannen in maatpakken die patronen vormden en daaruit losbraken, zing-blaffend en kronkelend, als honden, als dieren.
Bange mensen die transformeerden in kleurrijke en betoverende fantasiefiguren van wie we nog geen afscheid wilden nemen, maar die van ons weggingen en verdwenen, klimmend over de stoelen, in de verte, in de mist.
Wij, het publiek, keken vanaf het toneel naar die lege zaal… de plek waar wij hadden moeten zitten… en waar nog wat plukjes mist dreven.
Een onbegrijpelijk en beeldschoon eindbeeld.

Ik wens jullie voor 2023 veel kracht en levenslust.
En het geluk van onbegrijpelijke en beeldschone kunst. 

Foto: Anja Beutler

Ik heb al eens een blog over mijn moeder geschreven, maar nog nooit over mijn vader. Laat ik dat eens doen, op vaderdag.

Sinds mijn moeder er niet meer is, zoekt mijn vader regelmatig contact met mij via boeken. Ook los daarvan hebben we contact, maar dit is er nu bij gekomen en ik vind dat heel mooi. We vertellen elkaar welke boeken we lezen en wat we ervan vinden. Hij maakt uitgebreide aantekeningen en markeert passages in de boeken, iets wat ik niet zou kunnen, maar wel bewonder. Soms zoekt hij iets op, bijvoorbeeld een plek die wordt genoemd, op google maps. Dat is het leuke van mijn vader, hij kan heel precies zijn en bepaalde invalshoeken kiezen die ik niet zou kiezen. Sowieso verschillen we van karakter. Mijn vader houdt van sport, competitie, spelletjes, puzzelen en wiskunde, allemaal dingen waar ik niet van hou, die ik niet begrijp of waar ik geen aanleg voor heb. Toch zijn er dingen waar we allebei van houden, zoals theater, klassieke muziek en lezen.
Zoals je ziet, krijg ik de neiging om lijstjes te maken en dingen te gaan opsommen. Daarmee doe ik mijn vader tekort. Bovendien kan ik onze relatie niet samenvatten, en dat hoeft ook niet. Ik ben schrijver, laat ik me daarop concentreren…

Waar mijn moeder me de weg wees naar verhalen, was mijn vader mijn eerste redacteur.
Ik zie nog een schrift voor me met verhalen die ik had geschreven, en waarin hij met rode pen de foutjes had verbeterd. Dat klinkt een beetje cru, maar ik denk dat ik daardoor nu redelijk goed kan omgaan met de rode pen en opbouwende kritiek van redacteurs.
Verder is mijn vader me altijd blijven volgen en steunen, in al mijn keuzes en grillen en twijfels. Dat is niet vanzelfsprekend, er zijn genoeg mensen die de steun van hun ouder(s) moeten missen. Mijn weg naar het schrijven was (en is) lang en liep via allerlei omwegen. Misschien waren het geen omwegen maar noodzakelijke stappen. Hoe dan ook, mijn leven verliep niet altijd logisch en geordend, en dat is voor een vader soms lastig. Zeker voor een vader die niet van verandering houdt. Dat waardeer ik enorm in mijn vader: hij is ruimdenkender dan veel anderen. Altijd bleef hij naast me, ook als hij me niet begreep.
En dat doet hij nog steeds.

Laatst vonden we een oude foto terug, die me dierbaar is. Hij stond jarenlang in een klein fotolijstje op een kast bij mijn oma: mijn vader en ik naast elkaar in een roeiboot tijdens een vakantie in Italië. Dankzij mijn vaders aantekeningen weten we dat hij dateert uit september 1975, dat we in Cinque Terre waren, bij Vernazza, en dat de roeiboot om precies te zijn een ‘roeicatamaran’ was. Ik was 3 jaar, mijn vader 32.

Dank je papa, dat je al vijftig jaar naast me zit, terwijl ik leer roeien.