Voor degenen die zich -naar aanleiding van het vorige bericht- zorgen maken over mijn studieresultaten: ik heb voor dat examen een tien gehaald. Zo ziet u maar weer, kramphand hoeft niet te leiden tot slechte punten, tranendal of totale ondergang.
Een tien.
Ik ga het even vieren, jongens. Want ik doe wel heel rustig enzo, maar ik krijg heus niet elke dag tienen.
Joechei!
Ik heb weinig gepost de afgelopen tijd. Daar is de laatste dagen niet veel verbetering in gekomen, ondanks de aansporingen van Henriette. Eén van de redenen voor blogarmte is mijn nieuwe studie: Franse taal en cultuur. Eigenlijk is het een oude studie, omdat ik in mijn jonge jaren (ahum) in Parijs heb gewoond en gewerkt. In een ander land wonen en werken mag tot studeren worden gerekend, aangezien je van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat nieuwe dingen leert. Je bent continu bezig met taal leren, je aanpassen en kennis absorberen. Misschien is dat vergelijkbaar met hoe kinderen leren, de hele dag door, omdat alles nieuw is, en onbekend. Hoe dan ook, ik ben blij dat ik weer met het Frans bezig ben. Ik had taalheimwee (lees hier). En opnieuw studeren is spannend. Het brengt nieuwe onbekende dingen met zich mee. Leuke dingen. Maar ook minder leuke dingen. En daar wil ik meteen maar mee beginnen…
Twee dagen geleden had ik een examen. Nu heb ik nooit echt moeite gehad met examens, of vergelijkbare dingen. Ik ben altijd zenuwachtig, maar dat is -zoals ze dat zo mooi zeggen- gezonde spanning. Schoolexamens vond ik nooit erg, mijn rij-examen heb ik goed doorstaan, spreken voor publiek lukt best en ik heb toneelgespeeld, bloednerveus, maar gezond bloednerveus (en daar hoort in het geval van toneelspelen enorme buikpijn bij, dat is heel gewoon).
Vrijdag had ik voor het eerst in m’n leven last van ongezonde spanning. We moesten een brief schrijven, in het Frans uiteraard. Ruim een kwartier voor het einde bedacht ik dat ik de brief nog in het net moest overschrijven, een flinke lap tekst. En opeens sloeg het erin: kramp. Ik kreeg een ordinaire paniekaanval. Nooit eerder meegemaakt. In het algemeen niet, niet tijdens examens en niet op het toneel. Het was vreselijk eng. De paniek sloeg namelijk in mijn hand. Ik moest snel die brief in het net schrijven, maar mijn hand wilde niet meer… was verkrampt. De letters die eruit kwamen waren harkerig en onleesbaar. Ik probeerde mezelf gerust te stellen, aan yoga te denken, te relativeren, te ontspannen. Ik moest me vreselijk concentreren om er letters uit te persen die min of meer leesbaar waren. En dat zo snel mogelijk, tegen de tikkende klok in…
Het rare is dat ik mezelf observeerde terwijl het gebeurde. Dat schijnt normaal te zijn voor schrijvers, dus niet meteen de witte jassen bellen! Ik was in paniek, het zweet brak me uit, mijn hand was totaal verkrampt, en tegelijk dacht ik: aha, dus zo voelt een paniekaanval… zo voelt het als je lichaam iets doet waarover je geen controle hebt… wat interessant. Ik kon ergens ook nog de ironie van de situatie inzien: een schrijfster met een kramphand. Ik vroeg me van alles af: waarom krijg ik opeens een paniekaanval? Zou dat te maken hebben met het feit dat ik op latere leeftijd ben gaan studeren, zou je dan meer last krijgen van faalangst? En: ga ik dit vaker krijgen, vanaf nu?
Ik heb de brief geschreven, binnen de tijd. Er was niet echt sprake van ‘in het net’, dat stadium was ik voorbij. Of ik het examen heb gehaald weet ik nog niet, dat moeten we afwachten.
Ik wil met dit verhaal trouwens niemand ontmoedigen, u moet gewoon gaan studeren als u daar zin in heeft. Dat blijft het mooiste wat er is: iets nieuws leren. Met of zonder kramp.
Houtsnede van Henriette Boerendans: www.boerendans.com
Gistermiddag was er een nazomerborrel bij uitgeverij Gottmer in Haarlem, en ik was uitgenodigd. Borrels zijn soms een beetje saai en formeel, maar deze keer was het leuk. Dat kwam vooral doordat ik de plek al kende en me niet meer zo piepgroen voelde, als kinderboekenschrijver. Al ben ik dat natuurlijk nog steeds, een groentje, met nog maar één gepubliceerd boek… maar daar wordt aan gewerkt, er zijn nieuwe boeken onderweg!
Er waren veel leuke collega-schrijvers en illustratoren in de Gottmer-villa, gisteren. Ik zag de beroemdheden Thé Tjong-Khing, Frank Groothof en Philip Hopman. Ik heb weer alle mensen gezien die bij de uitgeverij werken, en ervoor zorgen dat de boeken mooi worden en in zoveel mogelijk winkels terecht komen. En ik heb heel fijn gepraat met mijn dierbare redactrice Annelies Fontijne, en met Lisa Boersen, Tjalling Houkema en Henriette Boerendans (klik voor links!) Het is heerlijk om met collega’s te kunnen praten over dingen die je tegenkomt tijdens het schrijven en illustreren. Dat zijn toch eenzame, kluizenaarachtige bezigheden.
Maar nu… over Henriette. Ten eerste: ze is een ontzettend leuke vrouw, die houtsneden maakt (waar vind je ze nog?) en boeken voor jonge kinderen. Ze zei dat ze een trouwe lezer is van dit blog, sterker nog: het staat samen met andere blogs en sites op haar startpagina. Dat vind ik een hele eer. Maar nu moet ik die plek wel verdienen. Henriette vond dat ik wel wat vaker een berichtje mag plaatsen, en daar heeft ze natuurlijk gelijk in. Mijn blogfrequentie ligt niet zo hoog. Dat komt door drukte, algehele drukte. Bloggen is voor mij een soort ‘brieven schrijven’, en daar moet je een rustig hoofd voor hebben. Ik tenminste wel. En soms weet ik niet of bepaalde onderwerpen wel op dit blog passen. Politiek bijvoorbeeld. Of berichten met een nogal sombere toon, zitten jullie daar wel op te wachten? Het is de laatste tijd al zo somber allemaal. Maar ik ben nu eenmaal geen cupcakes-vrouw. Of naaister van vrolijke zelfgenaaide rokken. Soms zou ik willen dat ik dat was en misschien waag ik ooit een poging. Ik kreeg gisteren een leuk boekje cadeau, over appeltaarten. Wie weet ga ik op een mooie dag appeltaarten bakken. Voor jullie. Voor Henriette. En een beetje voor mezelf.
Om een lang verhaal kort te maken:
Dit blog is speciaal voor Henriette. Hopelijk vindt ze het leuk…
Het boek Er zit een feest in mij is nu verkrijgbaar in de winkel! Ga snel naar de (kinder)boekhandel en koop of bestel het, voor jezelf of om cadeau te geven aan een ander. Het is een mooi boekje boordevol gedichten en tekeningen van heel veel verschillende schrijvers en tekenaars, en alleen al daarom leuk, je kijkt je ogen uit en kunt vergelijken. De portretjes van de schrijvers, achterin het boek, zijn ook het lezen waard. Het is officieel bedoeld voor kinderen rond een jaar of twaalf, maar volgens mij is het ook leuk voor jongere kinderen en voor volwassenen. Er staat één gedicht van mij in dit boek. Ik zeg lekker niet waar. Ga zelf maar kijken…
Op donderdag 23 augustus is de presentatie van Er zit een feest in mij, een bundel met gedichten van 85 (!) dichters en met prachtige illustraties, voor kinderen (en ook voor volwassenen die van gedichten en feest houden). Eén van de gedichten is van mij.
Ik zeg ‘prachtige illustraties’, maar dat weet ik eigenlijk nog niet… ik vermoed van wel… het omslag is zo mooi dat de binnenkant daar vast niet voor onder doet. Ik heb wel al een paar gedichten gelezen en die zijn erg mooi. En achterin het boek staan kleine geschreven portretjes van alle auteurs, die ontzettend leuk zijn om te lezen.
Morgen kunnen we het allemaal het zien, dit gloednieuwe boek. Dan worden de eerste exemplaren uitgereikt en vieren we een feestje, op de bovenste verdieping van de centrale bibliotheek in Amsterdam.
Hierbij nodig ik jullie -last minute- uit voor de presentatie. Toegang is gratis, je hoeft je alleen maar even aan te melden, zie e-mailadres op de uitnodiging. Misschien tot ziens, daar…
Dit is waarom ik interviews op de Nederlandse televisie vaak ondraaglijk vind:
“Kritische vragen stellen is een gewoonte geworden, de gangbare interviewstijl, een ritueel, in plaats van iets dat voortkomt uit oprechte verontwaardiging.”
Deze zin komt uit een Volkskrantartikel, over de vraag waarom er zo weinig vrouwen te gast zijn in het populaire programma De Wereld Draait Door. Nou is dat toevallig een heel goed voorbeeld van ondraaglijk. De interviewstijl van Matthijs van Nieuwkerk werkt me op de zenuwen. Sterker nog, ik vind hem vaak onbeschoft. Neem nou dit fragment, een ‘gesprek’ tussen Van Nieuwkerk, Jan Mulder en gast Antoine Bodar. Het gaat me niet om de inhoud, let vooral op de manier waarop het gesprek verloopt:
Wat valt op? De gast komt amper aan bod, en wordt steeds onderbroken. De vragen worden niet gesteld uit nieuwsgierigheid naar wat de gast te vertellen heeft, maar vooral om een bepaald antwoord uit te lokken. Als Van Nieuwkerk vraagt ‘Bent u blij met deze paus?’ wil hij niet werkelijk horen hoe Bodar erover denkt, hij wil vooral laten horen hoe hij zélf over dit onderwerp denkt. En Mulder doet er nog een schepje bovenop. Van Nieuwkerk en Mulder vragen aan Bodar welke films hij leuk vindt, niet uit interesse, maar om hem belachelijk te maken. En het publiek smult ervan!
Even terzijde, ik heb een tijd in Frankrijk gewoond en daar werd Don Camillo regelmatig herhaald op tv. Het is een erg leuke serie. Ouderwets, maar grappig en een stuk beter dan veel Nederlandse ouderwetse series. En nog iets: Louis de Funès wordt in Nederland niet gewaardeerd doordat hij bekend is van flauwe gendarmefilms, maar hij heeft ook in andere films gespeeld en geldt in Frankrijk als een belangrijke acteur en komiek. Waarmee ik maar wil zeggen: Matthijs van Nieuwkerk (of de redactie van DWDD) is kortzichtig en/of niet goed op de hoogte.
Ik heb een keer gehoord dat journalisten tijdens interviews vaak (in opdracht van een redactie) gericht vragen stellen om gewenste antwoorden te krijgen, omdat die antwoorden goed zijn voor de verkoop van de krant of voor de kijkcijfers. Het was een jonge journaliste die dit zei. Ze was afgeknapt op haar vak en is iets anders gaan doen. Ik kan me daar wel iets bij voorstellen. Gelukkig zijn er nog redacties, journalisten en interviewers die wèl nieuwsgierig zijn. Al zijn ze dun gezaaid. Let er maar eens op…
Als toegift een compilatie van fragmenten uit verschillende films met Louis de Funès, zonder ondertiteling toch goed te volgen, zoals alle grote komische acteurs:
Alice Paul
Vannacht viel ik toevallig in een tv-film uit 2004, Iron jawed angels, over de strijd van de Amerikaanse Suffragettes voor het vrouwenkiesrecht. Ik bleef hangen… het onderwerp interesseert me (‘uiteraard’ wilde ik schrijven, maar het zou je nog verbazen hoeveel vrouwen er hun schouders over ophalen) en actrice Hilary Swank is heel mooi en speelde de rol overtuigend. Welke rol? Die van Alice Paul.
Ooit van Alice Paul gehoord? Ik niet. Tot vannacht. Wellicht is er iets misgegaan tijdens mijn opvoeding of scholing, maar ik ben niet de enige, als ik de reacties op twitter mag geloven.
Alice Paul was één van de vrouwen die vonden dat de strijd feller moest worden gestreden, en die niet eindeloos wilden wachten op een langzame politiek-democratische totstandkoming van het vrouwenkiesrecht, met het risico dat er helemaal niks zou gebeuren. Paul, geïnspireerd door de radicale Suffragettes in Engeland, werd het boegbeeld voor de radicale strijd voor het vrouwenkiesrecht in Amerika. In 1916 richtte ze de National Women’s Party op, en begon met het organiseren van felle protestacties en het bestoken van de media.
Eén van de acties bestond eruit dat vrouwen continu voor het Witte Huis postten met spandoeken, met daarop onder meer uitspraken van politici over ‘vrijheid’ en ‘democratie’ die overduidelijk niet golden voor vrouwen. Op een dag werden de vrouwen gearresteerd wegens ‘verkeersbelemmering’, en omdat ze weigerden de boete te betalen, moesten ze naar de gevangenis. De vrouwen werden geslagen en behandeld als criminelen, terwijl ze in feite geen enkele wet hadden 
overtreden. Alice Paul begon in de gevangenis een hongerstaking, maar werd gedwongen gevoed, via een buis in haar mond. Uiteindelijk werden deze gruwelijke praktijken bekend bij de media en werden de vrouwen vrijgelaten.
In 1920 kregen Amerikaanse vrouwen eindelijk kiesrecht, mede (of vooral) door toedoen van Alice Paul en de vrouwen die haar steunden.
1920 !!!
Nadat de film was afgelopen was dat het eerste wat ik dacht: het is allemaal zo kort geleden! En het tweede wat ik dacht was: waarom wist ik niks van deze felle strijd in Amerika, waarom heb ik nog nooit gehoord van Alice Paul? Ik ben best feministisch opgevoed, en ik weet ook wel dat het vrouwenkiesrecht er niet zomaar is gekomen, maar kennelijk heb ik nog veel gemist.
Ik ben onder de indruk van de film, ik wil hem nog een keer helemaal zien (en als ik u was -man of vrouw- zou ik hem ook kijken!) Ik ga meer lezen over de geschiedenis van het vrouwenkiesrecht en de strijd van Suffragettes in verschillende landen, om de gaten in mijn opvoeding te dichten. Niks kwaads over jou, mama, je hebt het prima gedaan. ;-)
Het verhaal dat ik hierboven vertel over Alice Paul is nogal kort, dat doet haar geen recht. Op wikipedia staat meer info –hier– en ik vond nog een filmpje over haar.
Natuurlijk hebben wij Aletta Jacobs. Maar Alice Paul is mijn nieuwe heldin!
Ik heb een keer gelezen dat mensen zelden van bank veranderen. Alleen bij een huwelijk, het krijgen van kinderen, het kopen van een huis of het openen van een gezamenlijke rekening. Dat zijn de momenten waarop het nog weleens gebeurt, meestal om praktische redenen. Nu ben ik onlangs zomaar van bank gewisseld. Eindelijk. Het duurde vreselijk lang voor ik de stap durfde te nemen, vraag me niet waarom. Op de één of andere manier is het eng om te doen. Alsof je met zo’n bank bent getrouwd.
Ik was al heel lang ontevreden. Niet zozeer over hoe de bank functioneerde in ons ‘huwelijk’, dat ging op zich prima. Maar het gevoel was er niet meer. Ik kon mijn bank niet bewonderen om zijn idealen, en dat wilde ik graag. De overstap is gemaakt, en het ging verrassend soepel. Er bestaat een ‘overstapservice’, een soort scheidingsbegeleiding. Het is makkelijker dan je denkt. Geen centje pijn, zou ik bijna willen zeggen. Mocht je overwegen te scheiden van je bank, gewoon doen. Mijn nieuwe bank is een hele vooruitgang, een blijvertje. Ik ben zo trots als een pauw. Voor het eerst heb ik het idee dat ik via mijn bank bijdraag aan een betere wereld. Dit klinkt zijig. Maar het is zo. Bij mijn ex-bank had ik dat gevoel niet, nooit. Het draaide alleen maar om hem. Ik nam genoegen met minder. Maar those days are over!
De naam van mijn nieuwe bank hoef ik niet te noemen. Die kun je wel raden. En dat is ook niet zo belangrijk. Of juist wel.
Kijk maar hier, en vergelijk.
Ree (www.bosrandgroep.nl)
De titel van dit blog is één van mijn lievelingszinnen. Helaas niet van mezelf, maar van de Poolse dichteres Wislawa Szymborska. Het is de eerste zin van haar gedicht ‘De vreugde van het schrijven’, dat ik voorlas tijdens het interview op Zaanradio. Het staat in de bundel Einde en begin, uitgegeven door Meulenhoff.
Ik heb de titel door een vertaalmachine gehaald. In het Pools betekent ‘De vreugde van het schrijven’ dit: Radość pisania. Zo vond ik een filmpje van de Poolse televisie, waarin Wislawa het gedicht voordraagt. Ze doet dat uiteraard veel beter en mooier dan ik. Ze komt zelf niet in beeld, dat is jammer, maar daardoor let je des te beter op de taal. Ik versta geen Pools, maar het is prachtig om te horen hoe het gedicht klinkt en hoe de taal van Szymborska zingt. Eigenlijk zijn gedichten onvertaalbaar. En ook weer niet, want in de Nederlandse vertaling is dit gedicht nog steeds prachtig. Neem alleen al die eerste zin…
