Goede krantenkop, hè? Tja, je moet wat doen om je zwerfboeken onder de aandacht te brengen… en ik had een ronkende campagne beloofd, dus die krijgen jullie!
Gisteren heb ik een tweede zwerfboek uitgezet. Kijk hier voor het filmpje, wederom zeer professioneel opgenomen, zoals jullie van mij gewend zijn. ;-)
Zaterdag heb ik een boek in een klimrek gelegd. Toen ik er ‘s avonds weer langs fietste, was het weg…
Het was ‘Zwerfboekendag’ en ik heb mijn eerste zwerfboek uitgezet. Eigenlijk wilde ik al eerder Wolfjes de wereld insturen, als zwerfboek, maar steeds als ik aanstalten maakte kwamen er opeens grote zwerfboekenacties met ronkende reclamecampagnes. Nu is het tijd voor mijn eigen kleine ronkende zwerfboekenactie!
Wolfje is een boek dat moet zwerven. Het is het ideale zwerfboek, het gáát over een zwerver. Hopelijk gaan veel kinderen de Wolfje-zwerfboeken vinden, lezen, en opnieuw laten zwerven. En met een beetje mazzel kunnen we hun zwerftocht volgen.
Kijk voor het filmpje hier.
Wil je ook kinderboeken laten zwerven? Ga naar Kinderzwerfboek.
Er stond een mooie recensie van Overlast in de Volkskrant gisteren (1-7-’13), met een prachtige foto van Corrine Bot. Jammer genoeg staat mijn naam er niet bij, als één van de schrijvers. Maar ik ben er heel blij mee! Hier is ie (klik voor vergroting):
Op de foto van links naar rechts: Mick Paauwe, Arend Niks, Rogier in ‘t Hout en Roos Drenth.
Gisteravond was ik bij de première van Overlast, een muziektheatervoorstelling van Nieuw Niks, op de Parade. In die voorstelling zit tekst van mij… ik zeg niet welk stukje, dat mag u raden. Als u gaat kijken.
Een tijd geleden werd ik door Nieuw Niks gevraagd iets te schrijven voor een voorstelling met twee acteurs en twee muzikanten. Het moest gaan over het thema ‘overlast’. Ik was vrij om te schrijven wat ik wilde. De enige beperking was dat het maximaal drie minuten mocht duren, aangezien er in totaal zeven schrijvers waren gevraagd en de voorstelling een half uur zou gaan duren. Regisseur Gijs de Lange zou de losse teksten samenvoegen en er een voorstelling van maken, daar hoefde ik me niet mee bezig te houden. De namen van de andere schrijvers (allemaal mannen) logen er niet om. Er zaten zelfs toneelschrijfhelden van mij bij, zoals Peer Wittenbols, wiens werk ik bewonder en in mijn boekenkast heb staan, en van wie ik veel stukken in het theater heb gezien.
Nadat ik mijn scène had ingeleverd was ik een hele tijd bang dat hij eruit geknipt zou worden, en dat het feest niet zou doorgaan. Een angst die niet geheel onterecht was, want er zijn inderdaad teksten gesneuveld. Maar niet die van mij. Ik zit er nog in.
Nu heb ik dus eindelijk tekst geschreven voor een Paradevoorstelling, iets wat al heel lang op mijn verlanglijstje stond. Oké, het zijn maar een paar minuten van een voorstelling, maar dat dondert niet. Ik heb de smaak te pakken. Ik begin klein. En volgend jaar komt er een Paradevoorstelling met alléén tekst van mij. Dat zeg ik alvast. Dat u het weet.
Ga deze zomer kijken naar Overlast op de Parade, ik kan het van harte aanbevelen! De voorstelling wordt gespeeld door Nieuw Niks: Arend Niks, Mick Paauwe, Roos Drenth en Rogier in ‘t Hout, en is nog te zien in Den Haag, Utrecht en Amsterdam.
Info en speeldata: hier.
Kort na mijn optreden in Deventer mocht ik ook nog op bezoek bij drie scholen in Overijssel. Op één van die scholen hadden de kinderen vragen voorbereid, die ze vasthielden in hun handen, op papiertjes. Ik vond dat ontroerend, al die papiertjes, en ik heb er uitgebreid de tijd voor genomen. Het waren mooie vragen. Een voorbeeld:
Meisje: ‘Hoe is het om beroemd te zijn?’
Ik: ‘Eh, ik ben eigenlijk niet zo beroemd… maar wat versta jij onder beroemd zijn?’
Meisje: ‘Dat je een boek hebt geschreven.’
Ik: ‘Ja, als je het zo bekijkt, ben ik wel beroemd.’
Dinsdag trad ik op in de bieb in Deventer tijdens het slotfeest van Leesvirus, voor drie groepen van ongeveer 70 kinderen. Erg spannend, omdat ik nog nooit eerder voor zulke grote groepen kinderen had gestaan. Vorig jaar had ik ‘nee’ gezegd tegen een soortgelijke uitnodiging, omdat ik nog niet durfde. Maar dit keer dacht ik: ik ga het gewoon doen!
Fanatiek
Ik had me heel goed voorbereid en een afwisselend programma bedacht, met als knaller een quiz met moeilijke vragen over Wolfje. Alles liep op rolletjes, gelukkig. Er was geen geluid bij het filmpje, maar dat loste ik op door te praten bij de beelden, en dat werkte eigenlijk best goed. En de quiz was echt spannend, iedereen kreeg het er warm van en de kinderen waren berefanatiek.
Leesvirus
Leesvirus is een project waarbij kinderen van verschillende basisscholen in een stad of regio een stuk of tien boeken lezen, en elkaar moeten proberen te besmetten met het leesvirus. Via de website geven ze hun mening over de boeken, reageren ze op elkaar en delen foto’s van werkstukken. Heel interessant voor een schrijver trouwens, om die verschillende meningen over je boek te lezen. Van sommige ga je naast je schoenen lopen en van andere moet je even slikken. Maar dit terzijde. Ik heb kunnen zien dat dit project werkt, kinderen gaan er daadwerkelijk meer door lezen en vooral: met meer plezier.
Grappige antwoorden
Dat mijn optreden zo goed ging kwam mede door de georganiseerde en bevlogen bibliothecaressen, maar vooral door het enthousiasme van de kinderen. Mán, wat een energie, zoveel kinderen bij elkaar. Ik had een loopmicrofoon en kon gemakkelijk naar ze toe lopen om vragen te stellen. En ik stel gráág vragen aan kinderen. Je krijgt soms ontroerende of grappige antwoorden. Ik vroeg bijvoorbeeld of de kinderen trots waren op hun mooie stad, met al die prachtige oude huizen, en toen riep een jongen: ‘Ik wil later een villa!’
Besmet
Eén vraag die ik in alle drie de groepen stelde leverde me een nieuw inzicht op. Misschien is het onnozel en weten anderen dit allang, maar voor mij was het een eyeopener. Ik vroeg de kinderen of ze door dit project echt waren besmet met het leesvirus. Elke keer gingen er hele bossen vingers in de lucht. Eén jongen zei dat hij beter was geworden in lezen en het daardoor leuker was gaan vinden. Een andere jongen zei dat hij eerst alleen van stripboeken hield, maar nu ook was gaan houden van ‘gewone’ boeken.
En ondertussen dacht ik steeds dat dat allemaal kwam doordat er bij zo’n project leuke dingen worden georganiseerd rond de boeken. Maar nee. Toen ik bij een derde jongen wat langer doorvroeg, zei hij dat het niet kwam doordat er over de boeken werd gepraat of door andere dingen, maar gewoon, doordat hij meer las… daardoor kreeg hij zin om méér te lezen.
Zo simpel is het. Kinderen hebben maar een klein zetje nodig. Lezen doet lezen.
Lees hier het bieblog van Deventer, over het slotfeest.
Nagekomen bericht: hieronder een leuk item in het nieuws van Deventer-televisie, over het Leesvirus, met beelden van mijn optreden.
Kinderboekwinkel De Boekenwurm
Het is alweer ruim een week geleden, maar ik wil toch een blog wijden aan het verslag van de Kinderboekenschrijversflashmob, onze schreeuw om aandacht voor (kinder)boekwinkels. (In eerdere blogs kun je lezen over de aanleiding voor deze actie.)
Op maandag 22 april, een zonnige dag, reisden we vanuit alle hoeken van Nederland en België naar De Boekenwurm in Maastricht. Tegen half drie was de winkel tot de nok toe gevuld met schrijvers, tekenaars, betrokken helpers, publiek en pers. Ik heb ze niet geteld, maar volgens mij zijn alle 41 schrijvers en tekenaars gekomen (hier vind je een lijstje met alle namen). Er waren zelfs schrijvers die zich niet van tevoren hadden aangemeld, zoals Enne Koens, die onlangs de Jonge Jury Debuutprijs won.
Hanneke Koene, eigenares van de winkel, was blij met alle aandacht en met de steun van schrijvers en tekenaars. Na een speech van Jacques Vriens lazen we om de beurt een paar zinnen uit onze boeken, in een microfoon die rondging. Het was bijzonder om al die korte stukjes verhaal te horen, uit de monden van de schrijvers zelf. Dat zie je niet zo vaak, zoveel schrijvers bij elkaar. Of: zoveel collega’s bij elkaar.
Kees de Boer
Ondertussen stonden de tekenaars buiten te tekenen, op grote vellen papier op het raam van de winkel.
Onze actie heeft dezelfde dag meteen resultaat opgeleverd: Hanneke kreeg huurverlaging tijdens een gesprek met de gemeente. De dagomzet was natuurlijk feestelijk, er gingen heel wat boeken over de toonbank, gesigneerd en wel! En de aandacht in de lokale media heeft hopelijk nog voor extra aanloop gezorgd.
Boekenwurm van Mark Janssen
Maar met één flashmob is de winkel niet gered. De Boekenwurm is nog steeds in gevaar en mag absoluut niet verdwijnen, aangezien er in heel Limburg maar twee kinderboekwinkels zijn, één in Roermond en één in Maastricht. Daarom bedacht Hanneke een plan: De Boekenwurmbode, een digitaal magazine over kinderboeken, waarop je je kunt abonneren. Klik hier voor info. En abonneer je, alsjeblieft. Zoals Hanneke zei: ‘Ook als je niet geïnteresseerd bent in kinderboeken, maar wel wilt bijdragen aan leesbevordering… dan geef je gewoon 12 euro aan een goed doel!’
Wat mij betreft was het een mooie dag, al was de aanleiding bepaald niet vrolijk. Ik vond het mooi om te zien dat zoveel collega’s bereid waren om helemaal naar Maastricht te reizen en te strijden voor iets dat kwetsbaar is en dat vooral niet mag verdwijnen: goede boekhandels.
Benny Lindelauf en ik
Los van de actie was het erg leuk om met collega’s te praten! Ik heb op een terras kunnen nagenieten met Manon Sikkel, bijgepraat met Benny Lindelauf en hem het hemd van het lijf gevraagd, ik heb me verbaasd over het indrukwekkende werktempo van Reggie Naus, en toen iedereen weg was soep gegeten met Kees de Boer en in de trein nog luidkeels en vol vuur gefantaseerd over een prentenboek dat we willen maken (en waarvan één medetreinreiziger alvast op de hoogte is).
Tot slot nog wat berichten uit de media over de Kinderboekenschrijversflashmob:
Artikel in De Limburger (pdf): Boekenwurm (Dagblad De Limburger dinsdag 23 april 2013)
Radio 2, Knooppunt Kranenbarg, fragment over de Kinderboekenschrijversflashmob
Gefilmd verslag, waarin (bijna) iedereen voorbij komt en twee jongetjes prachtig vertellen waarom ze boeken en (voorgelezen) verhalen zo fijn vinden:
Op maandag 22 april is het zover… dan gaan we allemaal naar de Kinderboekenschrijversflashmob!
Inmiddels hebben meer dan 40 kinderboekenschrijvers en illustratoren toegezegd mee te zullen doen. We willen aandacht vragen voor de gespecialiseerde kinderboekwinkel, en voor de betere boekhandel in het algemeen. (Zie vorig blog.)
Om 14.30 uur luidt Kinderboekenambassadeur Jacques Vriens de schoolbel en dan gaan alle schrijvers voorlezen uit eigen werk, terwijl de illustratoren tekenen.
Kortom, daar wil je bij zijn. En dat kan.
Kom op maandag 22 april naar De Boekenwurm in Maastricht (klik voor adres en info).
Tot dan!
Claudia Jong
PS: Nee, Paul van Loon, Francine Oomen en Carry Slee zijn er niet… maar wel een heleboel andere geweldige schrijvers en tekenaars, zoals Manon Sikkel, Anna van Praag, Janneke Schotveld, Floortje Zwigtman, Marjolijn Hof, Marian De Smet, Benny Lindelauf, Jowi Schmitz, Milja Praagman, Jacques Vriens, Reggie Naus, Kees de Boer (die de fantastische poster ontwierp), en nog véél meer. En ik ben er zelf natuurlijk ook.
Kinderboekwinkel De Boekenwurm in Maastricht zit in zwaar weer. Dat is te volgen via het blog van eigenares Hanneke Koene, die zich niet alleen inzet voor haar winkel, maar ook voor leesbevordering in het algemeen. Haar recente blogs, van maart en april dit jaar, zijn schrijnend en herkenbaar.
Ik heb acht jaar als parttimer in verschillende boekhandels gewerkt, en vooral bij de laatste, de Theatre and Film Bookshop in Amsterdam, was de crisis goed voelbaar. We hebben -net als Hanneke- van alles bedacht om klanten te behouden en nieuwe klanten te trekken. Een gevecht dat voor zelfstandige boekhandels bijna niet valt te winnen, door een combinatie van dingen: het succes van online groothandels die tegen lage onkosten snelle service kunnen bieden en reclame kunnen maken via radio en tv, supermarkten en Hema’s die ook boeken gingen verkopen (omdat ze zo nodig àlles moeten verkopen), uitgeverijen die zelf boeken gingen verkopen via hun websites (ondoordacht en schadelijk, omdat ze hun partners -de boekhandels- ermee beconcurreren en het boekhandelspercentage in eigen zak steken, zonder dat auteurs daar beter van worden) en, last but not least, klanten die wèl alle service willen, maar daar geen cent of geduld voor over hebben. Leve de vrije markt!
Een soort dier
Ik moet eerlijk bekennen dat er momenten waren waarop ik dacht: Dit is de moderne tijd, boekhandels gaan verdwijnen, dat is kennelijk wat de markt wil. Maar ‘de markt’ is niks. Daar ben ik steeds meer van overtuigd. De markt wordt ons voorgespiegeld als een soort dier met een eigen wil, dat zijn eigen verwoestende weg gaat. Maar de markt, dat zijn wij! We wonen niet in Cuba, wij kiezen zelf waar en wanneer we onze spullen kopen. En meestal zijn we liever lui dan moe, dat is de waarheid. We bestellen onze boeken liever vanuit een luie stoel, dan dat we een klein stukje omfietsen naar onze favoriete boekwinkel. Of we doen juist vreselijk veel moeite, om een paar euro goedkoper uit te zijn. Dan struinen we met verhitte koppen het internet af, op zoek naar koopjes. Zo is het. Toch?
Bewust
En toch kopen we steeds bewuster, bijvoorbeeld als het gaat om vlees en kleding. We letten op vrije uitloop-, gezond- en EKO-merkjes, eten vaker vegetarisch, kopen slaafvrije chocolade en zoeken naar kleding van biokatoen, gemaakt zonder gifstoffen en niet door kinderhanden. Maar boeken kopen we nog steeds bij online giganten die onzichtbaar zijn en soms (of altijd?) hun personeel uitbuiten om zoveel mogelijk winst te kunnen maken, zoals onlangs te zien was in een documentaire over Amazon Duitsland. Het gaat me trouwens niet per se om het fenomeen ‘online’. Vaak zijn er prachtige winkels en initiatieven die alleen online te vinden zijn. Het gaat me om de ideeën die achter de winkels liggen, online of in de straat. En het is vermoeiend om steeds keuzes te moeten maken, dat weet ik. Vrijheid betekent niet alleen blijheid, maar ook: verantwoordelijkheid.
Kortom, het wordt hoog tijd dat we ook bewust gaan kopen als het om boeken gaat. Als we dat niet doen, zullen boekwinkels één voor één uit het straatbeeld verdwijnen en volgens mij willen de meesten van ons dat niet. Wij, de markt, willen geen wereld zonder boekwinkels.
Kiezen
In 2011 richtte ik een facebookpagina op, met als titel ‘Red de boekwinkel’ (lees hier het mission statement en like de pagina, als je wilt). De titel leverde me kritiek op, men vond het te negatief. Maar ik sta er nog steeds achter. Het is de realiteit, boekhandels redden het niet, als wij ons koopgedrag niet veranderen. Zo simpel is het. We moeten kiezen. En met ‘we’ bedoel ik ook schrijvers, bedrijven, managers en uitgeverijen. We moeten kiezen: in wat voor een wereld willen we leven?
Flashmob
Maar nu De Boekenwurm. Daar begon ik dit blog mee. Kinderboekwinkels zijn belangrijk. Lees hier waarom. Deze winkel mag niet wegvallen. Net als alle andere kinderboekwinkels in Nederland en Vlaanderen, die een belangrijke functie hebben en nooit te vervangen zijn door online winkels. Gespecialiseerde boekwinkels zijn een bron van kennis, ideeën en inspiratie.
Manon Sikkel, schrijfster en winnares van de Kinderjuryprijs 2012, heeft een geweldig plan bedacht en georganiseerd: op maandag 22 april om 14.30 uur komt er een Kinderboekenmakersflashmob bij De Boekenwurm in Maastricht. De eerste ter wereld! Meer dan 40 kinderboekenschrijvers en illustratoren hebben toegezegd er te zijn, onder wie Anna van Praag, Floortje Zwigtman, Marjolijn Hof, Kees de Boer, Jacques Vriens, Reggie Naus, Milja Praagman, Janneke Schotveld en Marian De Smet. En ik zal er ook bij zijn. Jacques Vriens houdt een speech en luidt met een schoolbel de flashmob in.
Met deze flashmob willen we zoveel mogelijk aandacht genereren voor De Boekenwurm, en voor andere gespecialiseerde kinderboekwinkels. Ga naar deze kinderboekwinkels (kan ook via mail of online), laat je adviseren en koop zoveel mogelijk boeken. Geef de boeken cadeau aan kinderen die je kent, of aan voedselbanken bijvoorbeeld, dan komen ze terecht bij kinderen die nooit een boek cadeau krijgen. Het afgelopen jaar hebben we in Nederland 3,6 miljard (!) euro uitgegeven aan snoep. Als we vanaf nu minder snoep kopen en meer boeken, bij zelfstandige boekwinkels, dan komt het misschien nog goed met de wereld. In elk geval wordt hij er iets mooier van.
Tot ziens in de boekwinkel.
Claudia Jong
PS: Publiek is uiteraard welkom bij de flashmob! Het wordt een feestje en de auteurs en illustratoren signeren met plezier alle boeken die je koopt. Via deze facebookpagina kun je aangeven of je aanwezig zult zijn. Geïnteresseerden die niet naar Maastricht kunnen komen vragen we om zoveel mogelijk ruchtbaarheid te geven aan de actie en mensen aan te sporen tot het kopen van boeken in een (kinder)boekwinkel.
Mijn moeder mailde me een foto van m’n nieuwe boek Nooit is voor altijd, dat ze -trots- een ereplekje had gegeven. Daarna had ze Wolfje (mijn eerste boek) ernaast gezet, en een nieuwe foto gemaakt. En toen kwam ze tot een verrassende ontdekking…
Kijk maar naar de foto (klik voor een vergroting).
