De koning

We zaten een half uur lang schuin achter de koning, tijdens een toneelvoorstelling over de grondwet. We zaten vlakbij, we konden hem bijna aanraken. Hij kon ons niet zien, tenzij hij zou omkijken, maar dat doen koningen niet. Hij lachte wel, soms, om stukjes dialoog, om grapjes van de acteurs, en die lach was echt. Hij had iets kwetsbaars. En hij zag er heel gewoon uit. Hij droeg een gewoon pak, vast een duur pak, maar toch, gewoon. En volgens mijn moeder had hij boerenhondenhaar. Hij gedroeg zich beleefd en een beetje verlegen. Veel minder koninklijk dan de acteur die de koning speelde, vlak voor zijn neus, in een koninklijk kostuum.

Je wordt koning door het gedrag van de anderen. Dat was een belangrijke les op de acteursopleiding: je kunt geen koning spélen, je wórdt koning dankzij de andere acteurs. Een kostuum kan natuurlijk helpen, maar vooral aan het gedrag van degenen die hem omringen ziet het publiek wie de koning is (of de koningin, of een ander hooggeplaatst personage).

Voor hij kwam werd ons op zachte toon gevraagd of we allemaal wilden opstaan zodra hij binnenkwam en als hij vertrok moesten we weer opstaan en wachten tot hij weg was. Dat beloofden we allemaal braaf, en een tikkeltje opgewonden. Dus toen de koning kwam aangelopen in zijn gewone pak, schoten wij zo ontspannen mogelijk in de houding, en ontstond er een kloof van honderdduizend kilometer tussen die lieve jongen met z’n boerenhondenhaar en ons, het volk, de rest, de andere acteurs.

We keken naar de koning die naar het toneelstuk keek.

Toen hij vertrok stonden we allemaal op en zagen hem de glazen draaideur inlopen. Buiten hoorden we het aanzwellende gebrul van het volk: ‘De kóning, de kóning!’
Het vrat hem op. Met pak en al.

En wij? Wij bleven verdrietig achter. We hadden hem niet geknuffeld.