Marilyn Monroe leest Ulysses, gefotografeerd door Eve Arnold.
Deze foto van Marilyn Monroe, gemaakt door Eve Arnold in 1954, is wereldberoemd. Het is een prachtige foto die ik goed ken. Hij hangt op een ereplek in de boekhandel waar ik werk, en bij elke verhuizing is hij -of ‘ze’- meeverhuisd. De foto heeft nog meer betekenis gekregen sinds ik besloot het boek te gaan lezen: Ulysses, van James Joyce.
Het boek stond op mijn Nog-te-lezen-klassiekers-lijstje en eindelijk was het moment aangebroken. Engels lezen gaat me niet gemakkelijk af, maar toch wilde ik het lezen in de taal waarin Joyce het had geschreven, omdat die taal zo bijzonder schijnt te zijn. En het is inderdaad bijzonder, maar ook erg moeilijk. Ik was gewaarschuwd, èn aangespoord, door Stephen Fry in dit filmpje.
Het lukte niet in het Engels. Ik mocht van mezelf de Nederlandse vertaling halen, maar ook dat lukte niet…. AAARGH. Frustratie alom. Ik kwam er niet doorheen, sterker nog, ik kwam er niet eens IN. Ik bleef maar hangen bij de eerste pagina’s. Uiteindelijk heb ik het opgegeven. Voorlopig. Met de gedachte dat ik het later misschien nog eens ga proberen. Later, als ik groot ben.
Gisteren heb ik de Engelse versie teruggebracht naar de bibliotheek. De Nederlandse vertaling ga ik binnenkort ook terugbrengen. Ik zie mezelf als een redelijk intelligente vrouw. Ik lees graag, ik heb altijd veel gelezen, als kind al. Ik hou van boeken. Ik hou van taal. Hoe is het mogelijk dat ik er niet doorheen kom, door dit boek?
Gelukkig ben ik niet de enige. Ik ontdek de laatste tijd dat meer mensen moeite hebben met Ulysses, en niet de minsten! Dat is een troost. Ik hoef me er niet voor te schamen. En ik las ergens dat Marilyn het er ook best moeite mee had. Ze las kleine stukjes, soms hardop. Ach, leefde ze nog maar. Dan kon ze Ulysses voorlezen, voorzichtig, in kleine stukjes, aan alle mensen op aarde die het zo graag willen lezen maar er in hun eentje niet doorheen komen. We zouden op een zonnige dag naar de speeltuin gaan en onze picknickkleedjes neerleggen, naast de draaimolen. Marilyn zou heel hard rondjes draaien, ze zou onze haren doen wapperen en ons aan het lachen maken. Daarna zou ze ons tot stilte manen: ‘Shhh, people, we’re not here to fool around, as you all know.’ En dan zou ze lezen, met een geconcentreerde blik. En wij zouden luisteren…
Nagekomen bericht: het is vast geen toeval dat ik dit blog nu schrijf, ik zie zojuist in een nieuwsbericht dat Eve Arnold eergisteren (4 februari 2012) is overleden, een paar maanden voor ze honderd werd. Zo is mijn blog -ongewild- een klein eerbetoon aan de fotografe. Meer werk van haar vind je hier.